Công an TP.Hà Nội đang điều tra vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản do TikToker Mr.Pips (tức Phó Đức Nam, 30 tuổi, trú tại Bà Rịa – Vũng Tàu) cầm đầu, liên quan đến giao dịch ngoại hối và chứng khoán phái sinh.
Kết quả điều tra bước đầu xác định có hơn 2.600 bị hại, với số tiền đã nạp khoảng 50 triệu USD. Khi mới tham gia, nhà đầu tư sẽ được mời gọi các gói giao dịch giá trị thấp, rút tiền dễ dàng và có lãi. Sau đó, gói giao dịch nâng cấp dần, đến ngưỡng nhất định sẽ “cháy” tài khoản.
TikToker Mr.Pips, tức Phó Đức Nam, thường xuyên đăng tải hình ảnh thể hiện sự giàu có, thành công
Nhà đầu tư thua lỗ, thậm chí hết sạch tiền, các đối tượng tiếp tục lên kịch bản gieo hy vọng để họ nạp thêm tiền với mong muốn gỡ gạc. Đến khi nhà đầu tư không còn khả năng tài chính, mọi kênh liên lạc bị chặn.
Sập bẫy vì thiếu hiểu biết và ham muốn làm giàu nhanh
Tiến sĩ – thượng tá Đào Trung Hiếu, chuyên gia tội phạm học, cho rằng thủ đoạn phạm tội của đường dây lừa đảo Mr.Pips không mới, đã được cơ quan chức năng nhiều lần cảnh báo. Điểm mấu chốt khiến nạn nhân sập bẫy là sự thiếu hiểu biết cộng với tâm lý muốn làm giàu nhanh.
Sau khi tạo ra sàn giao dịch quốc tế giả mạo, tiền ảo hoặc ngoại hối, các đối tượng sẽ lên kịch bản để tìm kiếm, lôi kéo người tham gia. Chiêu trò dễ thấy nhất là tạo dựng hình ảnh giàu có, thành công giả tạo, bằng việc khoe mẽ nhà lầu, xe sang trên mạng xã hội. Nếu thiếu kiểm chứng, không ít người cảm thấy choáng ngợp, thậm chí thán phục, rồi rơi vào tầm ngắm.
Tiếp cận được nạn nhân, các đối tượng sẽ tung chiêu “lãi khủng”, hứa hẹn lợi nhuận cao gấp nhiều lần lãi suất ngân hàng, chỉ trong thời gian ngắn và không cần tốn nhiều công sức. Nhưng thực tế cho thấy, bất kỳ hình thức đầu tư nào mà cam kết lãi suất cao, ổn định và không rủi ro thì đều có dấu hiệu lừa đảo.
Một điểm cần lưu ý nữa, nạn nhân thông thường bị dụ dỗ tham gia các nhóm kín trên Telegram hoặc Zalo để chia sẻ “bí quyết đầu tư”. Những nhóm này gồm nhiều tài khoản ảo do đối tượng lừa đảo tạo ra, liên tục tung hô nhau. Đối tượng cũng thường xuyên dùng các khái niệm chuyên ngành mơ hồ, tạo ra “mê cung” đánh lừa nạn nhân, nhất là những người không am hiểu tài chính.
“Ban đầu, nạn nhân bị dụ bằng những gói đầu tư giá trị nhỏ, nhanh chóng sinh lời và rút tiền dễ dàng. Tiếp đó, nạn nhân sẽ bị mồi chài để nạp thêm tiền hoặc nâng cấp tài khoản. Đây là dấu hiệu rõ ràng của lừa đảo”, thượng tá Hiếu phân tích.
Luật sư Hà Công Tâm, Đoàn luật sư TP.Hà Nội, nhận định các vụ lừa đảo tài chính trực tuyến ngày càng tinh vi. Đối tượng thường lợi dụng triệt để sự phát triển của công nghệ thông tin, khi ai cũng có điện thoại thông minh.
Thông qua các nền tảng mạng xã hội, việc tiếp cận trở nên dễ dàng hơn bao giờ. Các đối tượng lừa đảo dựng kịch bản, lập hội nhóm, mời chào, tư vấn, từng bước dụ dỗ người tham gia. Nạn nhân vì tin tưởng đây là các sàn giao dịch quốc tế uy tín nên xuống tiền mà không hề mảy may. Nhiều đường dây lừa đảo tài chính trên không gian mạng còn có thể can thiệp vào kết quả đầu tư, thắng hay thua đều do đối tượng cầm đầu quyết định.
Lừa đảo liên quan đến giao dịch ngoại hối, chứng khoán phái sinh ngày càng tinh vi, phức tạp
“Không có kênh đầu tư nào vừa sinh lời nhanh lại vừa an toàn tuyệt đối”
Để ngăn chặn thủ đoạn lừa đảo, thượng tá Đào Trung Hiếu kiến nghị cơ quan chức năng siết chặt hoạt động quảng cáo, đặc biệt là các quảng cáo liên quan đến đầu tư tài chính trên mạng xã hội; phối hợp với các nền tảng như TikTok, Facebook, YouTube gỡ bỏ và xử lý kịp thời các tài khoản có dấu hiệu lừa đảo.
Đồng thời, công khai danh sách các sàn giao dịch, công ty, cá nhân có dấu hiệu lừa đảo để người dân biết và tránh xa. Thường xuyên đưa ra cảnh báo về các hình thức lừa đảo mới; tổ chức các buổi tuyên truyền về kiến thức tài chính, đầu tư cho người dân, đặc biệt ở vùng nông thôn và người trẻ; phát triển các chương trình giáo dục về đầu tư an toàn trong nhà trường…
Vị thượng tá cũng kiến nghị hoàn thiện khung pháp lý và tăng mức xử phạt đối với tội phạm lừa đảo công nghệ cao; truy tố, xét xử nghiêm minh các đối tượng cầm đầu để tạo sự răn đe, phòng ngừa.
Về phía người dân, ông Hiếu khuyến cáo chỉ nên tham gia đầu tư khi đã có hiểu biết rõ ràng về sản phẩm tài chính và thị trường, có thể tham khảo kiến thức từ các chuyên gia tài chính, chuyên gia pháp lý hoặc cơ quan quản lý nhà nước.
Cần cảnh giác với những lời kêu gọi, hứa hẹn lãi suất cao, không có kênh đầu tư nào vừa sinh lời nhanh lại vừa an toàn tuyệt đối.
Khi đầu tư vào bất cứ sàn giao dịch nào, phải xác minh giấy phép hoạt động; chỉ đầu tư vào các sàn giao dịch có giấy phép do cơ quan quản lý nhà nước hoặc tổ chức quốc tế uy tín cấp, tránh các sàn giao dịch nước ngoài không rõ nguồn gốc hoặc không chịu sự quản lý của pháp luật Việt Nam.