Từ thiếu điện
Khi đó, cảnh đẹp và văn hóa khác biệt đã níu giữ và làm tôi khao khát muốn khám phá, trải nghiệm. Hồi ấy, điều tôi nhận thấy là cuộc sống ở đây sôi động và có sự nhịp nhàng hệt như những bánh răng quay trong chiếc đồng hồ, nhưng do thiếu điện nên kinh tế chưa thể phát triển mạnh. Mấy nghìn người ở thị trấn Dương Đông và xã An Thới chỉ có trạm phát điện diesel với công suất khoảng 3MW, sản lượng cả năm chỉ được dưới 6 triệu kWh. Như thế là quá thiếu, so sánh với mức sử dụng điện trung bình cần thiết của người dân và doanh nghiệp.
Hình ảnh còn hiện hữu trong tôi là tivi và đèn điện bật lên buổi tối cũng kèm theo tiếng nhắc nhở dùng điện tiết kiệm thôi, bởi có tiền vẫn chịu mất điện như thường. Khi đèn điện bật sáng lên sau mỗi khi mất điện, tiếng gọi nhau, giọng hò reo vang lên. Quả thật đó là cảnh gợi cho tôi nhiều cảm xúc nhất. Nó thật giống với kỷ niệm của tôi khi về quê cách đây mấy chục năm, bà con vẫn dùng đèn dầu và không dám bật quạt điện trừ khi có khách đến chơi nhà. Trên gương mặt, ánh mắt của các cô chú thời ấy toát lên vẻ hiền hậu nhưng cũng tràn đầy suy tư, trăn trở.
Cáp ngầm đưa điện từ đất liền ra đảo Phú Quốc
Tôi hỏi và được biết người ở đây vẫn có điện để sinh hoạt, tuy nhiên cường độ không mạnh nên họ vẫn phải cố gắng tìm thêm nguồn điện khác. Mọi người nói, dù công ty cấp điện có cố gắng nhưng vẫn chưa có đủ hạ tầng và phương tiện để có thể cung cấp điện cho bà con một cách liền mạch và liên tục được. Họ ước ao có đường dây từ đất liền ra đảo để người dân sử dụng điện thoải mái hơn, sản xuất kinh doanh cũng như du lịch phát triển hơn. Đây cũng là nỗi trăn trở, lo lắng của người dân và cả bên công ty điện lực. Hồi ấy, mọi người cứ thông cảm cho nhau mà sống, hằng ngày vẫn cứ cố xoay xở tiết kiệm để có điện sinh hoạt cùng hy vọng vào một tương lai tốt đẹp.
Hai mấy năm sau, một ngày đầy nắng, tôi trở lại Phú Quốc trong một chuyến du lịch. Trở lại chốn xưa bên dòng Dương Đông, nơi có sự thay đổi đáng ngạc nhiên với một người đã lâu không quay lại. Từ thị trấn, tôi đi đến mấy xã trước đây từng đặt chân đến. Một không gian vẫn trong lành như xưa và cuộc sống nhiều thay đổi, với một không gian tràn ngập ánh sáng của hòn đảo ngọc.
Đến sự phát triển vượt bậc
Không còn cảnh mất điện, không thấy tiếng nhắc nhở tắt bớt đèn đi, dù bà con vẫn có ý thức tiết kiệm điện. Một hình ảnh mới bình yên hòa cùng với không gian xanh mát. Thiên đường đảo ngọc, như cách chúng gọi thân thương gọi, nay sản xuất và buôn bán sôi động hơn nhiều. Các điểm du lịch đón hàng đoàn khách tấp nập. Vẫn là không khí trồng trọt và chăn nuôi nhưng theo cách hiện đại hơn và nhất là không còn thiếu điện. Du lịch phát triển, Phú Quốc bây giờ rất đáng để đến, không chỉ cho những người muốn khám phá và nghỉ ngơi.
EVNSPC thi công đưa điện ra đảo Phú Quốc
ẢNH: TÁC GIẢ CUNG CẤP
Ngồi trò chuyện, nhiều người vẫn nhớ lại cái thời chạy máy nổ, rồi sạc từng bình ắc-quy. Câu chuyện thiếu điện sinh hoạt vẫn còn nhưng chỉ trong ký ức. Bây giờ thì không còn sợ mất điện nữa rồi. Điện đến từng nhà và mỗi nhà có đồng hồ riêng đầy đủ. Kể từ năm 2002, Tổng công ty Điện miền Nam (EVNSPC – khi đó là Công ty Điện lực 2) đã đầu tư mạnh mẽ vào hệ thống nguồn và lưới điện. Từ một nơi thiếu điện, Phú Quốc đã có điện hầu khắp các xã và thị trấn. Trạm phát diesel được đầu tư, nâng cấp. Đến năm 2012, Phú Quốc có 96km đường dây trung thế, 89km đường dây hạ thế, 192 trạm biến áp phân phối, tổng dung lượng là 21.070kVA. Năm 2013, sản lượng điện thương phẩm đạt trên 55 triệu kWh.
Câu chuyện không chỉ dừng lại ở đó. Để phục vụ nhu cầu ngày càng tăng của người dân Phú Quốc và để phát triển Phú Quốc mạnh mẽ hơn, Tổng công ty Điện lực miền Nam đã đầu tư xây dựng công trình đường dây cáp ngầm 110kV xuyên biển Hà Tiên – Phú Quốc vào năm 2014. Với tuyến cáp ngầm xuyên biển dài nhất Đông Nam Á thời điểm đó, người dân Phú Quốc đã được sử dụng điện với giá tương đương đất liền, tức là giảm gần một nửa. Một công trình khác được nói đến nhiều gần đây vì đã góp phần làm thay đổi bộ mặt Phú Quốc là đường dây 220kV Kiên Bình – Phú Quốc được hoàn thành vào năm 2022.
Chứng kiến sự phát triển của đảo ngọc Phú Quốc ngày nay, tôi cảm thấy thực sự trân trọng vai trò của EVNSPC với việc nỗ lực chung tay với người dân cũng như nhà kinh doanh, cố gắng hoàn thành cấp điện sinh hoạt cho bà con trên đảo. Người dân sinh hoạt, sản xuất và kinh doanh buôn bán thuận tiện, không còn thấp thỏm lo âu chỉ vì chuyện thiếu điện. Việc kéo điện lưới ra đảo cũng như đầu tư nhiều hạng mục công trình truyền tải điện của EVNSPC đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra môi trường du lịch tốt như hiện nay của Phú Quốc, để ngành công nghiệp không khói này phát triển và đảo ngọc trở thành điểm đến hấp dẫn ở Việt Nam.
Với tôi, Phú Quốc luôn là nơi tôi muốn đến vì không gian và cuộc sống. Kỷ niệm xưa dù chỉ còn trong trí nhớ nhưng được làm mới bằng những niềm tin hôm nay của một Phú Quốc phát triển, năng động và kiêu hãnh.