Chiều 14.1, TAND TP.Hà Nội tiếp tục xét xử vụ án đưa, nhận hối lộ và vi phạm quy định đấu thầu xảy ra tại Nhà xuất bản (NXB) Giáo dục Việt Nam. Các bị cáo trả lời xét hỏi của đại diện viện kiểm sát và luật sư.
Ông Nguyễn Đức Thái, cựu Chủ tịch NXB Giáo dục Việt Nam, bị cáo buộc ưu ái cho Công ty Phùng Vĩnh Hưng và Công ty Minh Cường Phát trúng nhiều gói thầu giấy in sách giáo khoa, qua đó nhận hối lộ gần 25 tỉ đồng.
Cựu Chủ tịch NXB Giáo dục Việt Nam Nguyễn Đức Thái tại tòa
Thừa nhận cầm tiền từ các doanh nghiệp, ông Thái cho biết đã chi tiêu cá nhân hết, không biếu xén ai. Đến nay, gia đình đã khắc phục toàn bộ số tiền này.
Phân trần về bối cảnh phạm tội, cựu Chủ tịch NXB Giáo dục Việt Nam nói nhận công tác vào tháng 4.2017, trong bối cảnh “hết sức vất vả, phức tạp”, khi phải thực hiện ra bộ sách giáo khoa mới cho năm 2018.
Bị cáo cho rằng bản thân không có chuyên môn về mua sắm vật tư nên không nắm được, không biết về các loại giấy, không có kiến thức trong xuất bản sách giáo khoa. Thời điểm các doanh nghiệp đến gặp và xin tham gia cung cấp giấy, bị cáo thấy họ đã có nhiều năm làm việc với NXB, cộng với mong muốn in sách sớm, nên đồng ý chủ trương và “không đặt vấn đề bồi dưỡng”.
Kết quả là, NXB Giáo dục Việt Nam đã in hơn 100 triệu bản sách giáo khoa mới, đơn giá 179.000 đồng/bộ. Trong khi đó, giá của doanh nghiệp xã hội hóa là 199.000 đồng/bộ, tức sách của NXB Giáo dục Việt Nam rẻ hơn 11%.
Cựu Chủ tịch NXB Giáo dục Việt Nam cũng trình bày về đóng góp của mình bằng việc đưa NXB “phát triển vượt bậc”, sản xuất kinh doanh tăng 3 – 5 lần so trước…
Đáng chú ý, ông Thái mong muốn được xem xét yếu tố tự thú khi cơ quan điều tra chưa phát hiện hành vi phạm tội. Ngoài ra, bị cáo này cho rằng năm 2021 đã có công trong việc tố giác đường dây in, sản xuất sách lậu “lớn nhất từ trước tới nay ở Việt Nam”, liên quan cựu Cục phó Quản lý thị trường Trần Hùng (bị tuyên 9 năm tù hồi tháng 1.2024).
Phiên tòa dự kiến diễn ra trong nhiều ngày
Áp lực chỉ đạo từ cấp trên
Vụ án này, 3 cựu thuộc cấp của ông Thái tại NXB Giáo dục Việt Nam gồm Hoàng Lê Bách, Lê Hoàng Hải (2 cựu phó tổng giám đốc) và Phạm Gia Thạch (cựu kế toán trưởng) bị truy tố về tội vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.
Tại tòa, nhóm này đều thừa nhận sai phạm, song cho rằng nguyên nhân một phần do chưa có kinh nghiệm, một phần phải chịu áp lực chỉ đạo từ cấp trên là ông Thái.
Bị cáo Thạch khai ngay từ đầu đã nêu quan điểm về việc chào hàng cạnh tranh rút gọn là trái luật và luôn nhắc vấn đề này trong các cuộc họp, nhưng bị cấp trên phản đối.
Tương tự, bị cáo Hải cho biết, thời điểm xảy ra vụ án, NXB cùng lúc phải làm rất nhiều việc. “Vấn đề mua sắm lại rất nhạy cảm, nên tôi rất sợ khi làm bị rối tung lên, không biết gì trước sau. Để tránh sai sót, tôi đã kiến nghị làm đề cương để thực hiện cho đúng luật”, ông Hải khai.
Trước câu hỏi vì sao 2 cựu thuộc cấp từng kiến nghị triển khai đấu thầu đúng luật nhưng vẫn làm sai, cựu Chủ tịch NXB Giáo dục Việt Nam nói cuộc họp đã lâu nên không nhớ rõ.
Hội đồng xét xử kết thúc phần xét hỏi, tiếp tục phiên tòa vào sáng mai 15.1.